تحقیقات نشان میدهد که ژنهای والدین بیولوژیکی به روشهای مختلف بر عملکرد انسولین کودک و ظرفیت تنظیم سطح قند خون و چربی خون تأثیر میگذارند. چنین دانشی میتواند برای توسعه درمانهای پیشگیرانهای که خطر ابتلای کودک به دیابت نوع ۲ و بیماریهای قلبی عروقی را کاهش میدهند، مورد استفاده قرار گیرد.
به گزارش پایان تیتر به نقل از ساینس دیلی، تحقیقات قبلی راشمی پراساد، محقق دیابت، نشان داده است که تغییرات در ژنهای خطر شناختهشده قبلی برای دیابت نوع ۲، در صورت به ارث رسیدن از مادر، خطر ابتلای کودک به این بیماری را افزایش میدهد. از سوی دیگر، به ارث بردن این ژنها از پدر، تأثیر کمتری بر خطر ابتلا به این بیماری داشت یا اصلاً تأثیری نداشت. در یک مطالعه جدید که در Diabetologia منتشر شد، راشمی پراساد بررسی کرد که چگونه صفاتی مانند وزن بدن، سطح قند خون و کلسترول و عملکرد انسولین از مادران و پدران به فرزندان منتقل میشود و چگونه این اثرات والدین در طول سالها تغییر میکند. صفات مورد مطالعه برای سلامت قلب و عروق اهمیت دارند.
مطالعه جدید ما نشان میدهد که مادر بیشترین تأثیر را بر سطح قند خون و کلسترول در سنین مختلف کودک داشته است. به نظر میرسد صفات مرتبط با انسولین که برای خطر ابتلا به دیابت مهم هستند، به مرور زمان بیشتر تحت تأثیر پدر قرار میگیرند، احتمالاً به دلیل ژنهای به ارث رسیده از پدر. انجام این مطالعه به لطف تجزیه و تحلیلهای ژنتیکی و اندازهگیریهای قوی در یک مطالعه جمعیتی با پیگیری گسترده امکانپذیر شده است.
راشمی پراساد، دانشیار ژنتیک و دیابت در مرکز دیابت دانشگاه لوند، میگوید:
مطالعه جدید ما نشان میدهد که مادر بیشترین تأثیر را بر سطح قند خون و کلسترول در سنین مختلف کودک داشته است. به نظر میرسد صفات مرتبط با انسولین که برای خطر ابتلا به دیابت مهم هستند، به مرور زمان بیشتر تحت تأثیر پدر قرار میگیرند، احتمالاً به دلیل ژنهای به ارث رسیده از پدر. انجام این مطالعه به لطف تجزیه و تحلیلهای ژنتیکی و اندازهگیریهای قوی در یک مطالعه جمعیتی با پیگیری گسترده امکانپذیر شده است.
راشمی پراساد، دانشیار ژنتیک و دیابت در مرکز دیابت دانشگاه لوند، میگوید.
… قند خون و چربیها
راشمی پراساد این مطالعه را به همراه محققان بیمارستان و مرکز تحقیقات کینگ ادوارد مموریال (KEM) در پونا، هند، رهبری کرد. تیم تحقیقاتی تجزیه و تحلیل ژنتیکی و آماری دادههای ۲۴۰۰ شرکتکننده در مطالعه تغذیه مادران پونا (PMNS) در هند را انجام داد. محققان رابطه بین صفاتی مانند BMI (شاخص توده بدنی)، عملکرد انسولین و سطح گلوکز و چربی خون در والدین و فرزندان را در سنین ۶، ۱۲ و ۲۴ سالگی کودک بررسی کردهاند. رابطه بین صفات هر یک از والدین با صفات کودک توسط نشانگرهای ژنتیکی توضیح داده شده است. این مطالعه نشان میدهد که مادر بیشترین تأثیر را بر وزن هنگام تولد نوزاد داشته است. توانایی کودک در تنظیم سطح قند خون و همچنین چربیهای خون، از بدو تولد تا بزرگسالی ارتباط قویتری با ژنهای مادر دارد.
راشمی پراساد میگوید: «وقتی سطح قند خون و چربیها را در سطح گروهی بررسی کردیم، دیدیم که سطح قند خون مادر و کودک تا حد زیادی مشابه است. اگر بدانیم که ژنهای مادر تأثیر بیشتری بر توانایی کودک در تنظیم سطح کلسترول دارند، درمانهای پیشگیرانه میتوانند بر تنظیم گلوکز و کلسترول در مادر باردار تمرکز کنند تا خطر ابتلای کودک به بیماریهای قلبی عروقی در آینده کاهش یابد.»
تأثیرات بر عملکرد انسولین
شرکتکنندگان در مطالعه جمعیتی در آزمایشهایی شرکت کردهاند که حساسیت به انسولین و عملکرد سلولهای تولیدکننده انسولین را اندازهگیری میکند. تجزیه و تحلیل محققان نشان میدهد که ژنهای پدر تأثیر قویتری بر عملکرد انسولین کودک در سنین مختلف داشتهاند.
اگر پدر مقاومت به انسولین و اختلال در ترشح انسولین داشته باشد، ممکن است در آینده بر کودک نیز تأثیر بگذارد. چنین دانشی میتواند برای پیشگیری از دیابت نوع ۲ استفاده شود. از طریق افزایش فعالیت بدنی، حساسیت به انسولین ممکن است هم در پدر و هم در کودک بهبود یابد. ما میدانیم که ورزش میتواند خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش دهد.» محققان این مطالعه امیدوارند تحقیقات بیشتری را ببینند که درک چگونگی تأثیر ویژگیهای متابولیک والدین بر سلامت فرزندان را افزایش دهد. چنین دانشی میتواند به استراتژیهای جدیدی منجر شود که میتوانند از دیابت نوع ۲، بیماریهای قلبی عروقی و چاقی در مراحل اولیه جلوگیری کنند.
راشمی پراساد میگوید: «برخی از تأثیراتی که در این مطالعه دیدهایم میتواند به دلیل ژنهای مادر باشد، اما همچنین به دلیل تأثیر مادر در طول رشد جنین. تحقیقات بیشتری برای کشف مکانیسمهای دقیق پشت این تأثیرات والدین مورد نیاز است. مطالعه ما شواهد محکمی ارائه میدهد که نشان میدهد هر دو والدین به روشهای مختلف در متابولیسم کودک نقش دارند.» انتشار “اثرات والدین در تکامل صفات قلبی-متابولیک در طول زندگی”، Diabetologia (2025)
حقایقی در مورد مطالعه موضوع: اثرات والدین، صفات قلبی-متابولیک حوزه تحقیق: تحقیقات پایه، تحقیقات بالینی، تحقیقات اپیدمیولوژیک طراحی مطالعه: مطالعه کمی، مطالعه آغاز شده توسط محقق، ارتباط علت و معلولی، ارتباط آماری مطالعه مشاهدهای (اپیدمیولوژیک): مطالعه گذشتهنگر، طولی، مقطعی تعداد گروههای مورد مطالعه: پنج (پدران، مادران، فرزندان، پسران، دختران) تعداد بیماران مورد مطالعه: حدود ۲۴۰۰ داوطلب سالم از مطالعه تغذیه مادران پونا (PMNS). حدود ۱۲۰۰ داوطلب سالم از مطالعه کودکان پونا (PCS)
دیابت نوع ۲ دیابت نوع ۲ با مقاومت به انسولین مشخص میشود، به این معنی که سلولهای بدن نسبت به انسولین حساسیت کمتری پیدا میکنند. سلولهای تولیدکننده انسولین نیز توانایی کمتری در آزادسازی انسولین دارند. این به نوبه خود منجر به سطح بالای گلوکز در خون میشود.
ژنتیک میتواند بر خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ تأثیر بگذارد. اضافه وزن یا چاقی ممکن است خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش دهد.
مترجم: بیتا جعفری
انتهای پیام/